Rij drugsvrij: Wetenschappelijke onderbouwing

Aanleiding
De stijgende prijzen van festivaltickets en muntjes hebben een opvallend effect op het drugsgebruik onder jongeren. Een weekendticket van €300 en een biertje van €3,80 zijn tegenwoordig realistische prijzen voor festivalgangers. Als gevolg van de hoge kosten is één op de vijf jongeren van plan om (meer) drugs te gebruiken (NPO3, 2023). Voor veel jongeren is drugsgebruik niet onbekend. Maar hoe komen ze daarna weer veilig thuis? Rijden na drugsgebruik blijkt een actueel probleem. Bij een politiecontrole na een hardcore festival in Brabant zijn afgelopen mei 21 van de 80 geteste automobilisten betrapt op het rijden onder invloed van drugs (RTL Nieuws, 2023). Volgens recente gegevens van de politie, zoals gerapporteerd door de NOS, zijn er in 2022 zo’n 43.000 mensen bekeurd voor rijden onder invloed, waarvan 18.000 onder invloed van drugs (NOS, 2023).

Doel
Deze campagne heeft als doel om jongeren die drugs gebruiken veilige keuzes te laten maken in het verkeer. Om ervoor te zorgen dat jongeren niet onder invloed van harddrugs aan het verkeer deelnemen, stimuleert de Rij drugsvrij-campagne jongeren om voorafgaand aan een (huis)feestje of festival een veilige rit naar huis te regelen. De jongeren maken zelf de keuze om vóórdat ze drugs gebruiken een nuchtere bestuurder naar huis te fixen of alternatief vervoer regelen (zoals een taxi of het openbaar vervoer). Ook weten ze hoe lang ze moeten wachten voordat ze weer veilig de weg op kunnen na drugsgebruik. 

Doelgroep
In de campagne richt TeamAlert zich op jongeren van 18 tot en met 24 jaar die harddrugs gebruiken. Jongeren rijden namelijk vaker dan volwassenen onder invloed van drugs (Houwing et al., 2011). Er is specifiek voor de doelgroep harddrugsgebruikers gekozen, omdat deze drugsgebruikers het hoogte risico op een verkeersongeval lopen. Deze doelgroep onderscheidt zich qua gebruikers, werkingen en risico’s, duidelijk van andere type drugsgebruikers zoals gebruikers van softdrugs. 

Boodschap en gedragstechnieken
De campagne bestaat uit drie fasen. De eerste fase is awareness. In deze fase creëren we bewustzijn onder jongeren over het gewenste gedrag. Dit doen we door het verspreiden van twee korte video’s via social media, waarin programmamaker Stijn de Vries festivalbezoekers interviewt over rijden onder invloed van harddrugs. In deze video’s komt de noodzaak van de campagne goed naar voren, wordt er kennis verspreid over negatieve consequenties van rijden onder invloed en wordt er een veilige sociale norm gezet. Daarnaast wordt de boodschap ‘Plan je trip. Rij drugsvrij’ herhaald, dezelfde boodschap als die van vorig jaar. Dit zal herkenning bij de jongeren oproepen. Tot slot worden een aantal TikTok ’s, eveneens gemaakt op het festival, verspreid om de campagneboodschap te versterken.

In de tweede fase, consideration, stimuleren we interactie en wordt nogmaals de boodschap ‘Plan je trip. Rij drugsvrij’ herhaald. In deze fase laat TeamAlert verschillende influencers op een creatieve manier de boodschap ‘Plan je trip. Rij drugsvrij’ verspreiden via social media. Hiermee wordt een veilige sociale norm gezet dat het rijden onder invloed niet normaal is en niet wordt geaccepteerd. Daarnaast worden er weer twee professionele video’s verspreid via social media, waarin Stijn de Vries jongeren naar de campagnewebsite lokt om alles te leren over (de negatieve consequenties van) drugsgebruik in het verkeer. Op de website kunnen jongeren aanvullende en aansprekende informatie rondom rijden onder invloed kunnen lezen, zoals de wachttijden van verschillende drugssoorten, alternatieven om veilig thuis te komen, een ervaringsverhaal van een jongere die onder invloed reed en daardoor in een auto-ongeluk belandde, en een FAQ over onder andere de pakkans, speekseltesten en consequenties van drugsgebruik in het verkeer. Al deze kennis stimuleert jongeren de veilige keuze te maken door nuchter te rijden of alternatief vervoer te regelen.

De laatste fase van de campagne draait om activation. In deze fase gaan jongeren daadwerkelijk de belofte aan om niet onder invloed van drugs te rijden. Dit jagen we aan door tijdens de campagneperiode met jongerenvoorlichters aanwezig te zijn op diverse festivals. In een creatieve knutselhoek, waar jongeren herkenningsstokken maken of en plaktattoo laten zetten met de slogan ‘Plan je trip. Rij drugsvrij’ erop, gaan de voorlichters op een luchtige manier in gesprek met jonge festivalgangers over het gebruik van drugs in het verkeer. Jongeren kunnen meedoen aan een winactie. Als ze online de deal aan gaan om nuchter te rijden of alternatief vervoer te regelen, maken ze kans op een festivalcadeaukaart. Door de jongeren een schriftelijke belofte te laten maken, committeren ze zich aan het gewenste gedrag (commitment). Dit vergroot de kans dat ze het gewenste gedrag daadwerkelijk gaan uitvoeren.

ALLE CAMPAGNEMATERIALEN BEKIJKEN? KLIK HIER.

Bronnen

Houwing, S., Hagenzieker, M., Mathijssen, R., Bernhoft, I.M., et al. (2011). Prevalence of alcohol and other psychoactive substances in drivers in general traffic; Part II: Country reports. Deliverable D2.2.3 Part 2 of the EU FP6 project DRUID. European Commission, Brussels.

NOS (2023). Aantal doden door drugs en drank in het verkeer fors toegenomen. Geraadpleegd via: https://nos.nl/artikel/2471787-aantal-doden-door-drugs-en-drank-in-het-verkeer-fors-toegenomen

NPO2 (2023). Festivalmuntjes worden te duur: 1 op de 5 festivalgangers wil (meer) drugs gaan gebruiken door gestegen prijzen drankjes. Geraadpleegd via: https://www.npo3.nl/3vraagt/festivalmuntjes-worden-te-duur-1-op-de-5-festivalgangers-wil-meer-drugs-gaan-gebruiken-door-gestegen-prijzen-drankjes

RTL Nieuws (2023). Controle na festival: 21 automobilisten onder invloed van drugs. Geraadpleegd via: https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/nederland/artikel/5387107/controle-drugs-auto-festival-haromony-hardcore